Се предвидува нова индустриска револуција. Се очекува дигитализацијата на економијата да ги наруши производствените процеси, светот на работа и општеството во целина. Но, сè уште немаме јасна претстава за тоа што подразбира оваа т.н. дигитализација и нејзините најверојатно општествени влијанија. Дали вработените ќе станат само извршители на машини? Како да направиме “инклузивна” роботизација која ќе им користи на сите оние што се засегнати? Дали дигиталните платформи ќе доведат до паралелен, несигурен пазар на труд? Каква улога играат работодавачите и синдикатите во овој нов свет? Постои сериозен недостаток на релевантни податоци и многу неодговорени прашања.
Драматично поедноставување на концептот на “дигитализација на економијата” на два дела е добро место за почеток. Од една страна, постои вештачка интелигенција и роботизација во сите нејзини форми. Ова ги опфаќа компјутеризација и автоматизација феномени кои им овозможуваат на роботите да ги извршуваат рутинските рачни и когнитивни задачи. Роботите може да бидат или опипливи (како паметни фабрики, автомобили без возачи, 3D печатари) или виртуелни (како што се софтвер, алгоритми).
Од друга страна, постои платформа на економија како нов бизнис модел. Тоа е овозможено поради сеприсутната поврзаност, податоци и мобилни уреди кои им овозможуваат на луѓето да се поврзат преку дигитални платформи (како Фејсбук и Линкедин), да имаат пристап до нови услуги (како Uber и Airbnb), е-трговија (Amazon, leboncoin .fr, итн.), а особено да развиваат нови бизнис модели базирани на аутсорсинг на интернет (вклучувајќи Upwork и Amazon Mechanical Turk). Оваа платформна економија донесе нов играч на пазарите на труд: “толпата” на дисеминирани работници од целиот свет, достапни 24/7 и често подготвени да работат по многу ниски цени на услугите.
Новите технологии овозможија брз развој на вториот феномен, новиот бизнис модел познат како дигитални платформи. Ова може да се види главно во две главни категории на услуги: локални услуги како превоз на патници, угостителство, чистење (познати примери се Uber и Deliveroo) и платформи за онлајн аутсорсинг што ги користат компаниите за задачи што може да се извршат од далечина од компјутер (како што се Upwork и AMT).
Главните проблеми со овие дигитални платформи се трендот на дерегулација и неуспехот да се почитуваат социјалните закони. Постои ризик од регулираните работни места да бидат “отпуштени” од овие нови форми на работа, што доведува до еден вид паралелен и често несигурен пазар на труд кој не секогаш се придржува кон социјалните, даночните и регулаторните одредби кои ги регулираат стандардните работници: не работниот однос, нема применливо социјално законодавство, нема колективно договарање и нема социјално осигурување.
Овие онлајн аутсорсинг платформи несомнено претставуваат најтежок предизвик за синдикатите: како да најдат начини да ги организираат работниците над нивниот статус и држава? Ова е огромен предизвик, бидејќи вклучува пензионери, студенти, невработени, мигранти, хендикепирани или несигурни работници од целиот свет. Овие работници треба да изградат нови форми на колективна организација. Неодамна се појавија некои самоорганизирани групи, на пример, мрежата на Uber Drivers Network во САД, “Syndicat des VTC” во Франција, иницијативата “FairCrowdWork” започна во Германија (IGMetall), Австрија (ÖGB) и Шведска (Unionen) . Но, тие остануваат исклучок.
Синдикатите, исто така, се обидуваат да преговараат за формирање на работни совети за некои од овие платформи (како што се Foodora во Виена) и колективните договори (на пример, платформата за услуги за чистење на Hilfr во Данска). Но, овие иницијативи остануваат релативно изолирани, а прекинувањето на соработката на Deliveroo со комората Smart во Белгија ја покажува тешкотијата на задачата – и неподготвеноста на главните платформи да се ангажираат со општествени организации. Покрај тоа, овие иницијативи се однесуваат само на платформите на локалните услуги, а не на оние на онлајн услугите.
Извор: Rabotnik.com.mk Jun. 19, 2019 at 2:39 pm